9 biến chứng tiểu đường phổ biến và cách phòng ngừa

Trong cuộc hành trình của bệnh tiểu đường, biến chứng không chỉ là những con số và thống kê. Chúng là những câu chuyện đau lòng, những cuộc chiến đòi hỏi sự kiên nhẫn. Những biến chứng này không chỉ là mối đe dọa về sức khỏe mà còn là mối ám ảnh trong cuộc sống hàng ngày. Trong bài viết này, cùng DiaB tìm hiểu 9 biến chứng phổ biến và cách phòng ngừa.

Biến chứng suy thận do tiểu đường 

Theo thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam hiện có khoảng 5 triệu người mắc bệnh tiểu đường. Trong đó, có khoảng 24% người mắc bệnh tiểu đường có biến chứng suy thận. Điều này có nghĩa là khoảng 1,2 triệu người mắc bệnh tiểu đường ở Việt Nam có nguy cơ bị suy thận.

Suy thận do tiểu đường là biến chứng tiểu đường phổ biến nhất. Khi đường huyết cao, nó có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ ở thận, dẫn đến suy giảm chức năng thận. Nếu không được điều trị, suy thận do tiểu đường có thể dẫn đến suy thận giai đoạn cuối, cần phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.

Suy thận thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, điều này khiến việc phát hiện trở nên khó khăn. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, những triệu chứng sau có thể xuất hiện: 

– Tăng ure và creatinin máu: Đây là các chỉ số thường được kiểm tra trong xét nghiệm máu và có thể tăng cao khi thận bị tổn thương. 

– Chảy máu nước tiểu: Nếu bạn thấy máu trong nước tiểu hoặc có màu nước tiểu đỏ, đây có thể là dấu hiệu của suy thận. 

– Đau lưng: Đau lưng ở vùng thận có thể xuất hiện khi suy thận trở nên nghiêm trọng. 

– Thay đổi tần suất và lượng nước tiểu: Suy thận có thể gây ra thay đổi trong tần suất và lượng nước tiểu, từ tiểu ít đến tiểu nhiều. 

– Sưng chân và mắt bọng: Sự tích tụ chất lỏng và muối trong cơ thể có thể dẫn đến sưng chân và mắt bọng.

Tìm hiểu thêm: Làm gì tốt cho thận? 5 cách giúp thận khỏe khi bạn mắc đái tháo đường

Biến chứng của bệnh tiểu đường ở da 

Theo thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam hiện có khoảng 20% người mắc bệnh tiểu đường có biến chứng ở da. Trong đó, loét chân là biến chứng phổ biến nhất, chiếm khoảng 5%.

Các biến chứng của bệnh tiểu đường ở da có thể bao gồm: 

– Nhiễm trùng da: chẳng hạn như nhiễm trùng nấm, nhiễm trùng vi khuẩn và nhiễm trùng do virus. 

– Loét: Loét là vết thương hở trên da không lành. Loét chân là biến chứng da do tiểu đường phổ biến nhất. 

– Mụn nhọt: Mụn nhọt là những vết sưng nhỏ, đỏ và đau trên da. Mụn nhọt có thể phát triển ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, nhưng mụn nhọt ở chân là phổ biến nhất ở người bệnh tiểu đường. 

– Thay đổi sắc tố da: Thay đổi sắc tố da có thể xảy ra ở người bệnh tiểu đường. Các thay đổi sắc tố da có thể bao gồm: mảng da sẫm màu hoặc sáng màu.

– Bệnh da khô, nứt nẻ da.

May mắn là hầu hết các vấn đề da liên quan đến tiểu đường có thể ngăn ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời.

Bệnh tiểu đường biến chứng ở mắt

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên thế giới. Biến chứng ở mắt do tiểu đường là một nhóm các tình trạng có thể làm tổn thương mắt và dẫn đến mất thị lực. Các biến chứng này bao gồm: 

– Bệnh võng mạc tiểu đường: Đây là biến chứng mắt do tiểu đường phổ biến nhất. Khoảng 80% người mắc bệnh tiểu đường type 1 và 20% người mắc bệnh tiểu đường type 2 sẽ bị bệnh võng mạc tiểu đường trong suốt cuộc đời của họ.

– Đục thủy tinh thể: Đục thủy tinh thể có thể làm mờ tầm nhìn và khó nhìn. Khoảng 20% người mắc bệnh tiểu đường sẽ bị đục thủy tinh thể ở một hoặc cả hai mắt.

– Glaucoma: Glaucoma là một tình trạng làm tổn thương dây thần kinh thị giác, là dây thần kinh kết nối mắt với não. Glaucoma có thể dẫn đến mất thị lực ở một hoặc cả hai mắt. Khoảng 2% người mắc bệnh tiểu đường sẽ bị glaucoma.

– Bệnh mống mắt tiểu đường: Bệnh mống mắt tiểu đường là một tình trạng khiến mống mắt, là cấu trúc ở phía trước mắt điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào mắt, bị cứng lại. Bệnh mống mắt tiểu đường có thể gây ra các vấn đề về thị lực, chẳng hạn như nhạy cảm với ánh sáng và nhìn mờ.

Biến chứng tim mạch 

Biến chứng tiểu đường về tim mạch là một nhóm các tình trạng ảnh hưởng đến tim, mạch máu và hệ thống tim mạch. Các biến chứng này có thể bao gồm: 

– Bệnh tim mạch: đây là một tình trạng làm tổn thương tim và mạch máu. Bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người mắc bệnh tiểu đường. 

– Đột quỵ: Đột quỵ là một tình trạng xảy ra khi lượng máu cung cấp cho não bị gián đoạn. Đột quỵ là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở người mắc bệnh tiểu đường. 

– Suy tim: là một tình trạng khiến tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. 

– Bệnh mạch máu ngoại biên: bệnh có thể gây ra đau, tê và khó di chuyển.

Biến chứng tim mạch của bệnh tiểu đường có thể rất nguy hiểm, nhưng với cách chăm sóc sức khoẻ, chế độ ăn uống lành mạnh, bạn có thể giảm nguy cơ và bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình.

Biến chứng thần kinh

Thần kinh – hệ thống giao tiếp của cơ thể, giúp bạn cảm nhận thế giới xung quanh và điều khiển các hoạt động hàng ngày. Nhưng khi bệnh tiểu đường không được kiểm soát có thể làm ảnh hưởng đến thần kinh. 

Các biến chứng bệnh tiểu đường ở thần kinh có thể gây ra các vấn đề như đau, tê, ngứa ran, khó di chuyển, rối loạn tiêu hóa, rối loạn chức năng tình dục, suy giảm trí nhớ, thay đổi tâm trạng và yếu cơ.

Các biến chứng thần kinh ở bệnh tiểu đường có thể được chia thành ba loại chính: 

– Bệnh thần kinh ngoại biên: Là loại biến chứng thần kinh phổ biến nhất ở bệnh tiểu đường. Bệnh thần kinh ngoại biên làm tổn thương các dây thần kinh ở tay và chân, gây ra các vấn đề như đau, tê, ngứa ran và khó di chuyển. 

– Bệnh thần kinh tự chủ: Là loại biến chứng thần kinh ảnh hưởng đến các chức năng tự động của cơ thể, chẳng hạn như nhịp tim, huyết áp và tiêu hóa. 

– Bệnh thần kinh trung ương: Là loại biến chứng thần kinh ảnh hưởng đến não và tủy sống. Bệnh thần kinh trung ương có thể gây ra các vấn đề như suy giảm trí nhớ, thay đổi tâm trạng và yếu cơ.

Biến chứng tiểu đường bàn chân

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), biến chứng tiểu đường bàn chân là một trong những biến chứng phổ biến nhất. Khoảng 15% người mắc bệnh tiểu đường sẽ bị biến chứng tiểu đường bàn chân trong đời. Tại Việt Nam, có khoảng 750.000 người mắc tiểu đường sẽ bị biến chứng tiểu đường bàn chân trong đời.

Lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương các mạch máu và dây thần kinh ở bàn chân, dẫn đến các vấn đề như: 

– Tổn thương mạch máu: Lượng đường trong máu cao có thể làm xơ cứng và tắc nghẽn các mạch máu ở bàn chân, khiến máu không thể lưu thông đến bàn chân một cách hiệu quả. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề về vết thương, nhiễm trùng và hoại tử. 

– Tổn thương dây thần kinh: Lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương các dây thần kinh ở bàn chân, khiến người bệnh không cảm nhận được đau đớn hoặc các vấn đề khác ở bàn chân. Điều này có thể khiến người bệnh không nhận ra các vết thương ở bàn chân, dẫn đến nhiễm trùng và hoại tử.

Biến chứng tiểu đường: huyết áp cao

Bệnh tiểu đường không chỉ ảnh hưởng đến đường huyết mà còn liên quan mật thiết đến hệ thống tuần hoàn. Một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường là huyết áp cao. Hãy cùng tìm hiểu về nguy cơ và cách phòng ngừa biến chứng này. 

– Áp lực lên mạch máu: Huyết áp cao tác động tiêu cực lên mạch máu, làm cho chúng cứng hơn và dễ bị tổn thương. 

– Nguy cơ biến chứng tim mạch: Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ lớn cho các biến chứng tim mạch, như đau ngực và đột quỵ.

– Thoái hóa điểm vàng: Huyết áp cao có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng, một tình trạng gây mất thị lực.

Biến chứng của tiểu đường: đột quỵ 

Đột quỵ là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh tiểu đường. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2-4 lần so với người không mắc bệnh tiểu đường.

Dấu hiệu và triệu chứng của đột quỵ có thể bao gồm: 

– Yếu hoặc tê liệt ở mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt ở một bên cơ thể. 

– Chóng mặt, mất thăng bằng hoặc khó đi lại. 

– Khó nói hoặc hiểu lời nói. 

– Nhìn mờ hoặc mất thị lực ở một hoặc cả hai mắt. 

– Đau đầu dữ dội, đột ngột.

Viêm nhiễm nướu và răng

Một biến chứng tiểu đường nguy hiểm khác chính là viêm nướu và vàng răng. Lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương các mạch máu và dây thần kinh ở miệng. Từ đó khiến các mạch máu ở nướu trở nên hẹp hơn, khiến máu và bạch cầu khó lưu thông đến nướu.

Ngoài ra, lượng đường trong máu cao cũng có thể làm tổn thương các dây thần kinh ở nướu, khiến người bệnh không cảm nhận được đau đớn hoặc khó chịu ở nướu. Điều này có thể khiến người bệnh không phát hiện ra các vấn đề về răng miệng, từ đó dẫn đến viêm nhiễm nặng hơn.

Dấu hiệu và triệu chứng của viêm nhiễm nướu và răng do tiểu đường bao gồm: 

– Nướu sưng đỏ, chảy máu khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa. 

– Răng lung lay. 

– Mùi hôi miệng.

Các biến chứng tiểu đường cấp tính

Ngoài ra, bệnh tiểu đường cũng có thể gây ra các biến chứng khác, bao gồm:

Hạ đường huyết

Hạ đường huyết xảy ra khi cơ thể và não không nhận đủ lượng đường cần thiết. Tình trạng hạ đường huyết xảy ra đối với những người có mức đường trong máu dưới 70 mg/dl. Có hai nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này. 

– Thứ nhất là do sử dụng các loại thuốc như insulin, sulfonylureas, meglitinides hoặc nargetlinide. 

– Thứ hai là có thể xuất phát từ việc bỏ bữa ăn, tiêu thụ rượu bia, hoặc tập luyện quá mức mà không nạp đủ năng lượng. 

Triệu chứng của tình trạng hạ đường huyết bao gồm cảm giác đói, lo lắng, bứt rứt, ra mồ hôi nhiều, run, cảm giác hồi hộp, nhịp tim nhanh, buồn nôn và cơn nôn (trong trường hợp hiếm gặp). 

Khi mức đường trong máu giảm quá thấp, cơ thể có thể thể hiện các triệu chứng rối loạn thần kinh như đau đầu, choáng váng, thị lực mờ đi, buồn ngủ, khó nói, mất khả năng tập trung, thay đổi tính cách, lú lẫn, mất tri giác, co giật và thậm chí là hôn mê. 

Nếu tình trạng hạ đường huyết trở nên nghiêm trọng và kéo dài, có thể gây tổn thương não không thể phục hồi và người bệnh có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng.

Nhiễm toan ceton 

Nhiễm toan ceton là một biến chứng cấp tính của bệnh tiểu đường có thể dẫn đến tử vong. Nhiễm toan ceton xảy ra khi cơ thể không có đủ insulin để sử dụng glucose làm năng lượng. Thay vào đó, cơ thể sẽ phân hủy chất béo để lấy năng lượng, tạo ra các chất ceton. 

Các chất ceton có thể tích tụ trong máu và gây ra nhiễm toan, một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến hôn mê và tử vong. 

Vấn đề về xương khớp

Bệnh tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về xương khớp, bao gồm loãng xương, viêm khớp và đau thần kinh. Loãng xương là tình trạng xương trở nên yếu và giòn, dễ gãy. Viêm khớp là tình trạng khớp bị viêm và đau. 

Trầm cảm

Hơn nữa, bệnh tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm. Trầm cảm là một tình trạng sức khỏe tâm thần có thể gây ra cảm giác buồn bã, tuyệt vọng và mất hứng thú với các hoạt động mà bạn thường thích.

Tìm hiểu thêm: Top 5 cách chăm sóc sức khỏe tinh thần người bệnh tiểu đường

Cách phòng ngừa biến chứng tiểu đường

Bệnh tiểu đường nếu không được kiểm soát hiệu quả có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là tử vong. Một trong những cách quan trọng nhất để phòng ngừa biến chứng tiểu đường là kiểm soát tốt đường huyết. 

Các biện pháp kiểm soát đường huyết hiệu quả bao gồm: 

– Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch, đột quỵ và bệnh thận. 

– Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên có thể giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch, đột quỵ và bệnh tiểu đường loại 2. 

– Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì: Thừa cân hoặc béo phì là một yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường. Giảm cân có thể giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2.

– Không hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng tiểu đường, bao gồm bệnh tim mạch, đột quỵ và bệnh thận. 

– Kiểm tra sức khỏe thường xuyên: Người bệnh tiểu đường nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm và điều trị các biến chứng.

Đặc biệt, để kiểm soát bệnh hiệu quả và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm, chương trình Sống khỏe cùng Đái tháo đường của DIAB là một lựa chọn tuyệt vời. 

Chương trình là một “người hướng dẫn” giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát đường huyết và phòng ngừa biến chứng. Chương trình bao gồm các nội dung sau: 

– Tư vấn dinh dưỡng: Các chuyên gia dinh dưỡng, bác sĩ của DiaB sẽ giúp người bệnh xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu cá nhân. 

– Tư vấn tập luyện: Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, bạn sẽ được các huấn luyện viên của DiaB xây dựng kế hoạch tập luyện phù hợp với thể trạng và mục tiêu sức khỏe. 

– Hỗ trợ tâm lý: Chuyên gia tâm lý của DiaB sẽ giúp người bệnh kiểm soát căng thẳng và lo âu, những yếu tố có thể ảnh hưởng đến đường huyết. 

Nhanh tay đăng ký TẠI ĐÂY để cùng DiaB sống khỏe mỗi ngày.

Tìm hiểu thêm: 4 lý do khiến việc thay đổi chế độ ăn cho người tiểu đường gặp khó khăn

Kết luận

Biến chứng tiểu đường có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, thậm chí là tử vong. Bằng cách kiểm soát tốt đường huyết và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, người bệnh tiểu đường có thể giảm nguy cơ mắc biến chứng. Hãy tham gia ngay chương trình Sống khỏe cùng đái tháo đường của DiaB để được đồng hành cùng các chuyên gia trong hành trình này.